Dr n. med. Piotr Korbal, pediatra i neonatolog, kierownik Kliniki Neonatologii Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im. dr. Jana Biziela w Bydgoszczy przedstawia cykl artkułów na temat korzyści i ograniczeń wprowadzenia karmienia wcześniaków wcześniej i w większej ilości. Tematy były prezentowane na konferencji Hot Topics in Neonatology.
Opracowano na podstawie wykładu przygotowanego przez dr med. Mandy Brown Belfort, MPH, profesor nadzwyczajny w Harvard Medical School, neonatolog w Brigham and Women’s Hospital w Bostonie, Massachusetts.
Dzieci urodzone w terminie a wcześniaki
Dlaczego śledzenie wzrostu dzieci urodzonych przedwcześnie jest tak ważne, do czego służy i jakie siatki centylowe powinny być zastosowane w tej grupie? Siatki centylowe służą do porównywania wzrostu rozumianego jako masa ciała, długość i obwód głowy w momencie porodu oraz obserwowania tych parametrów w życiu postnatalnym. Do kogo powinniśmy porównywać dzieci donoszone, a do kogo wcześniaki?
Wśród dzieci urodzonych w terminie stwierdzono, że dzieci karmione wyłącznie piersią wzrastają wolniej niż dzieci karmione sztucznie. Czy to oznacza, że trzeba je dokarmiać mlekiem modyfikowanym? Autorka wykładu odpowiada, że nie, na podstawie standardów WHO z 2006 roku. Dzieci te rosną tak w sposób fizjologiczny. W przypadku wcześniaków, ich wzrost jest od wielu lat kontrolowany przez analogię do tego samego wieku płodowego w przypadku zdrowej, niepowikłanej ciąży. Czy ta metoda jest odpowiednia, jeśli wcześniak rozwija się w innym środowisku, jego metabolizm, sposób żywienia jest odmienny niż płodu w tym samym wieku? Analiza wzrostu wcześniaków, w zależności od wieku urodzeniowego w momencie wypisu ze szpitala, w porównaniu z dziećmi donoszonymi w tym samym wieku wykazała, że bardzo trudno jest wcześniakom dogonić donoszonych kolegów. W grupie mniej dojrzałych noworodków z 24-25 tygodnia jest to bardzo trudne, chociaż obserwacje od 2005 roku do 2018 roku wykazały u dzieci powyżej 26 tygodnia ciąży znaczną poprawę rozwoju.
Siatki centylowe dla wcześniaków
Próbowano stworzyć siatkę rozwoju wcześniaków, bez porównywania z płodami. W tym celu obserwowano 4321 ciąż niepowikłanych u zdrowych kobiet, z których urodziły się 224 wcześniaki. Większość z nich urodziła się w lub po 34 tygodniu ciąży (późne wcześniaki), 41% spędziło powyżej 1 dnia na Oddziale Intensywnej Terapii, a 22% było krótko karmionych sondą lub pozajelitowo. Analiza porównawcza siatek porównujących wcześniaki z płodami – FENTON, OLSEN i siatek nie odnoszących się do płodów (postnatalnych) – INTERGROWTH 21 wykazała, że siatki postnatalne szybciej wykrywały poważne zagrożenia i umożliwiały korektę rozwoju. Nie mają one jednak zastosowania u dzieci w wieku <27 tygodnia w chwili porodu oraz są w stanie wykryć mniej dzieci z mniejszym zagrożeniem nieprawidłowego wzrostu w chwili wypisu.
Autorka prezentacji nie określiła, które siatki można uznać za korzystniejsze. Kluczowe pozostaje dokładne śledzenie rozwoju u dzieci poniżej 32 tygodnia w dniu porodu, których mózg jest bardzo wrażliwy na uszkodzenia w okresie postnatalnym i wczesna interwencja żywieniowa może być niezwykle ważna.
