Zaostrzenie jest w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) najbardziej istotnym zdarzeniem medycznym – pod względem rokowania dla pacjenta, przyszłego tempa progresji choroby oraz konieczności optymalizacji leczenia.
Ocenia się, że w POChP aż do 77% pacjentów może doświadczyć zaostrzenia choroby w ciągu 3 lat1. Najważniejszym predyktorem jest wcześniejsze przebycie zaostrzeń, jednak również pacjenci bez takiej historii są narażeni na wystąpienie zaostrzenia. Do innych, istotnych czynników predykcyjnych należą przede wszystkim nasilenie objawów i zaawansowanie obturacji 1-3.
W badaniu KRONOS, oceniającym skuteczność i bezpieczeństwo BUD/GLY/FOR u chorych z umiarkowaną do ciężkiej POChP, 74% pacjentów nie miało historii zaostrzeń w ciągu ostatniego roku. Pomimo tego, wykazano istotną redukcję częstości umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń o 52% u pacjentów przyjmujących BUD/GLY/FOR w porównaniu do ramienia LABA/LAMA (RR 0,48; 95% CI 0,37-0,64; p <0,0001)4. Wyniki te pokazują zasadność stosowania terapii trójskładnikowej w populacji pacjentów bez historii zaostrzeń, u których nieodpowiednia kontrola choroby przybiera postać wysokiej objawowości.
U pacjentów z POChP przyjmujących wGKS/LABA, raport GOLD 2023 zaleca eskalację terapii do wGKS/LABA/LAMA w populacji z zaostrzeniami, a w populacji ze źle kontrolowanymi objawami zamianę terapii na LABA/LAMA 5. Jednakże, pacjenci objawowi są narażeni na wystąpienie zaostrzeń w przyszłości3, a wyniki badania KRONOS udowodniły skuteczność BUD/GLY/FOR w redukcji częstości umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń w takiej populacji4.
Na kongresie ERS 2023 zaprezentowane zostały wyniki analizy post hoc badania KRONOS6. U pacjentów przyjmujących wGKS/LABA w ciągu 30 dni przed screeningiem (75,2% pacjentów bez historii zaostrzeń w ciągu ostatniego roku; średni wynik CAT 19,1), oceniono poprawę funkcji płuc i wpływ na częstość umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń POChP. Porównano grupy, w których eskalowano terapię do BUD/GLY/FOR, zmieniono terapię na LABA/LAMA lub pozostawiono terapię wGKS/LABA.
Wyniki analizy pokazały podobną poprawę FEV1 w grupach BUD/GLY/FOR (n=252) i LABA/LAMA (n=254): odpowiednio 145 mL i 127 mL; p = 0,2422. Natomiast, co ważne, wykazano istotnie większą redukcję częstości umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń w grupie BUD/GLY/FOR w porównaniu do ramienia LABA/LAMA: odpowiednio 0,46 i 1,00; RR = 0,46 (95% CI 0,30-0,69); p = 0,0002.
Wyniki te pokazują zasadność rozważenia eskalacji terapii wGKS/LABA do wGKS/LABA/LAMA u pacjentów wysoko objawowych. Ze względu na istotnie większą redukcję ryzyka umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń przez terapię potrójną BUD/GLY/FOR w połączeniu z porównywalną do LABA/LAMA poprawą funkcji płuc, eskalacja wGKS/LABA do BUD/GLY/FOR może pozwolić na skuteczniejszą realizację strategii profilaktyki kolejnych zaostrzeń przy dobrej kontroli objawów choroby.
1. Hurst JR et al. N Engl J Med. 2010;363:1128-1138
2. Müllerová H et al. BMJ Open. 2014;4:e006171;
3. Lindberg A et al. Respir Med. 2015;109:88–95
4. Ferguson GT, et al. Lancet Respir Med. 2018;6(10):747-758.
5. GOLD. Global Strategy for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease: 2023 Report. https://goldorg/2023-gold-report-2/ (data dostępu 16.08.2023).
6. Singh D et al. Step up to ICS/LAMA/LABA vs switch to LAMA/LABA in patients with COPD on ICS/LABA: post hoc analysis of KRONOS. Poster zaprezentowany na European Respiratory Society International Congress, Mediolan, Włochy, 9–13.09.2023.
BUD, budezonid
CAT, COPD assessment test, test oceniający POChP
CI, przedział ufności
FEV1, natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa
FOR, formoterol
GLY, glikopironium
LABA, długo działający β2-agonista
LAMA, długo działający antagonista receptora muskarynowego
MRC, skala nasilenia duszności
POChP, przewlekła obturacyjna choroba płuc
RR, współczynnik częstości
wGKS, wziewny glikokortykosteroid
