Skuteczność BUD/GLY/FORM u pacjentów z różnym zaawansowaniem obturacji i różną historią zaostrzeń

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) prowadzi do szeregu konsekwencji – od postępującego upośledzenia funkcji płuc po przedwczesny zgon. Głównym katalizatorem zmian patofizjologicznych w POChP są zaostrzenia. Stanowią one ważny czynnik ryzyka zdarzeń sercowo-naczyniowych i zgonu, ale są także kamieniami milowymi przyspieszającymi progresję choroby [1-3].

Obok historii zaostrzeń i stopnia nasilenia objawów, zaawansowanie obturacji jest jednym z najważniejszych czynników predykcyjnych wystąpienia zaostrzeń POChP [1,4-5]. Co istotne, po zaostrzeniu obserwuje się m. in. znaczne przyspieszenie ubytku funkcji płuc (spadek FEV₁), co prowadzi do samonakręcającej się spirali progresji choroby. Wykazano także, że największy ubytek funkcji płuc po zaostrzeniu występuje u pacjentów z łagodną obturacją (GOLD 1) [6]. W związku z tym, dla spowolnienia progresji POChP kluczowa jest odpowiednio wczesna optymalizacja terapii.

Według raportu GOLD, główne cele leczenia POChP to zmniejszenie nasilenia objawów i redukcja ryzyka zaostrzeń i zgonu [7]. Szczególnie ten drugi punkt wymaga proaktywnego podejścia do optymalizacji farmakoterapii. Lekami, które najskuteczniej zmniejszają ryzyko wystąpienia zaostrzeń POChP są wziewne leki trójskładnikowe wGKS/LABA/LAMA. Ich stosowanie jest mocno rekomendowane przez GOLD w wybranych populacjach, np. u pacjentów, u których wystąpiło zaostrzenie, pomimo stosowania terapii LABA/LAMA albo wGKS/LABA [7]. Istnieją jednak dowody naukowe pokazujące zasadność stosowania terapii potrójnej również w sposób nakierowany na wcześniejsze zapobieganie progresji POChP poprzez proaktywną redukcję ryzyka zaostrzeń.

Badanie KRONOS oceniało skuteczność i bezpieczeństwo połączenia budezonidu, glikopironium i formoterolu (BUD/GLY/FORM) u chorych na POChP z różnym zaawansowaniem obturacji (od umiarkowanej do bardzo ciężkiej) oraz różną historią zaostrzeń. W populacji włączonej do badania, zdecydowana większość pacjentów cechowała się umiarkowaną (48,5-50,3% w zależności od grupy) albo ciężką obturacją (42,4-43,4%) i brakiem historii zaostrzeń w ciągu poprzedniego roku (73,4-75,7%). Co ważne, pacjenci włączeni do badania KRONOS mieli duże nasilenie objawów (średni wynik CAT 18,0-18,7) pomimo wcześniejszego stosowania przynajmniej terapii dwuskładnikowej. W takiej populacji wykazano istotną redukcję częstości umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń o 52% u pacjentów przyjmujących BUD/GLY/FORM w porównaniu do ramienia LABA/LAMA* [8].

Na kongresie ATS 2023 przedstawiono wyniki analizy post hoc badania KRONOS. Zweryfikowano, czy redukcja częstości umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń zależy od różnego zaawansowania obturacji oraz historii zaostrzeń. W ramieniu BUD/GLY/FORM, w podgrupach pacjentów z umiarkowaną (FEV₁ 50–80%) albo ciężką obturacją (FEV₁ 30–<50%) wykazano porównywalne zmniejszenie częstości zaostrzeń o odpowiednio 56% i 41% w porównaniu do LABA/LAMA**. Wyniki te były zgodne także u pacjentów bez historii zaostrzeń w poprzednim roku, u których zaobserwowano redukcję częstości umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń o 49% w grupie z umiarkowaną obturacją i o 41% w grupie z ciężką obturacją*** [9].

Powyższe dane pokazują, że terapia BUD/GLY/FORM pozwala na redukcję częstości umiarkowanych lub ciężkich zaostrzeń w porównaniu do LABA/LAMA u pacjentów z dużym nasileniem objawów i nawet z umiarkowaną obturacją i brakiem historii zaostrzeń w ciągu ostatniego roku. Wyniki te dostarczają lekarzom dowody uzasadniające rozważenie terapii potrójnej wGKS/LABA/LAMA u pacjentów na wcześniejszym etapie POChP, co może pozwolić na spowolnienie progresji choroby.

*RR 0,48; 95% CI 0,37-0,64; p <0,0001.
**Odpowiednio: RR 0,44; 95% CI 0,29-0,67; p=0,0001. RR 0,59; 95% CI 0,40-0,87; p=0,0080.
***Odpowiednio: RR 0,51; 95% CI 0,31-0,84; p=0,0086. RR 0,59; 95% CI 0,36-0,95; p=0,0293. 

BFF, budezonid/formoterolu fumaran
BGF, budezonid/glikopironium/formoterolu fumaran
BUD, budezonid
BUD/FORM, budezonid/formoterolu fumaran w inhalatorze DPI
CAT, test oceniający POChP
CI, przedział ufności
FEV₁, natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa
FORM, formoterol
GFF, glikopironium/formoterolu fumaran
GLY, glikopironium
LABA, długo działający β₂-agonista
LAMA, długo działający antagonista receptora muskarynowego
POChP, przewlekła obturacyjna choroba płuc
RR, współczynnik częstości
wGKS, wziewny glikokortykosteroid 

1. Hurst JR et al. N Engl J Med. 2010;363:1128-1138.
2. Hurst JR, et al. Eur J Intern Med. 2020;73:1-6.
3. Kunisaki KM, et al. Am J Respir Crit Care Med. 2018;198:51-57.
4. Müllerová H, et al. BMJ Open. 2014;4:e006171.
5. Lindberg A, et al. Respir Med. 2015;109:88–95.
6. Dransfield MT, et al. Am J Respir Crit Care Med. 2017;195(3):324-330.
7. GOLD. Global Strategy for the Diagnosis, Management, and Prevention of Chronic Obstructive Pulmonary Disease: 2024 Report. https://goldcopd.org/2024-gold-report/ (data dostępu 03.01.2024).
8. Ferguson GT, et al. Lancet Respir Med. 2018;6(10):747-758.
9. Martinez FJ, et al. Budesonide/glycopyrrolate/formoterol fumarate effects on exacerbations of chronic obstructive pulmonary disease based on airflow limitation: a post-hoc analysis of the KRONOS study. Poster zaprezentowany na American Thoracic Society International Conference, Waszyngton, USA, 19–24.05.2023.